Syndrom ciężkich nóg – co to takiego?
Uczucie ciężkich nóg, które bywa również określane mianem zespołu lub syndromu ciężkich nóg to częsta dolegliwość objawiająca się dyskomfortem, a nawet dolegliwościami bólowymi ze strony kończyn dolnych. Co ciekawe, na ten rodzaj „zmęczenia nóg” nie wpływa intensywny ruch, a wręcz przeciwnie.
Na uczucie ciężkości nóg często skarżą się osoby pozostające w bezruchu, wykonujące pracę na stojąco lub w siedzącej pozycji. Na tę dolegliwość cierpią zarówno kobiety, jak i mężczyźni i to w różnych przedziałach wiekowych, choć statystycznie najczęściej dotyczy ona osób po czterdziestym roku życia oraz kobiet w ciąży.
Jakie są objawy zespołu ciężkich nóg?
Odczuwanie ciężkości nóg to główny, ale nie jedyny objaw tej dolegliwości. Wiele osób uskarża się również na:
- Uczucie rozpierania w łydkach.
- Skurcze mięśni – przede wszystkim w nocy, ale nie tylko.
- Obrzęk wokół kostek.
- Pieczenie, ból, swędzenie w okolicach kostek i łydek.
- Sztywnienie mięśni, drętwienie nóg oraz trudności z poruszaniem się.
- Widoczne pajączki, a w późniejszym czasie także żylaki.
Zauważasz u siebie któreś z wymienionych objawów? Nie bagatelizuj uczucia ciężkich nóg – to dolegliwość, która może być zwiastunem rozwijającej się niewydolności żylnej. Skonsultuj się z flebologiem, by zweryfikować kondycję układu krążenia i podjąć odpowiednie leczenie, jeśli będzie konieczne.
Uczucie ciężkich nóg – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną powstawania syndromu ciężkich nóg jest zastój krwi w kończynach dolnych. Na ten stan rzeczy ma wpływ wiele różnych czynników:
- Choroby układu krążenia – przede wszystkim przewlekła niewydolność żylna, ale też zakrzepica żył głębokich, a nawet niewydolność serca to kwestie, które mogą powodować zastój krwi w kończynach dolnych.
- Brak ruchu – wynikający ze specyfiki pracy (siedząca lub stojąca), ale też z unieruchomienia na skutek choroby lub podczas długotrwałej podróży. Niedobór ruchu wpływa negatywnie na krążenie, a szczególnie na odprowadzanie krwi z kończyn dolnych w górę – stąd zastoje oraz uczucie ciężkości.
- Intensywny trening – podczas ćwiczeń dochodzi do rozszerzenia się naczyń krwionośnych, a po zakończeniu treningu potrzebują one czasu na ponowne obkurczenie się, przez co również dochodzi do zastoju krwi w kończynach dolnych.
- Ciąża oraz zmiany hormonalne – na nieprawidłowości pracy układu żylnego spory wpływ wywiera podwyższony poziom estrogenów. Dodatkowo w okresie ciąży na układ krążenia wpływa również powiększająca się macica, która może uciskać na żyły głębokie. Ich funkcję przejmują wówczas po części żyły powierzchniowe, które jednak mają mniejszą średnicę, przez co również może dochodzić do zastojów, a także do powstawania pajączków i żylaków.
Na odczuwanie ciężkości nóg wpływają nie tylko powyższe kwestie, ale też takie parametry, jak temperatura otoczenia (niektórzy uskarżają się na tę dolegliwość wyłącznie latem) lub oddziaływanie systemu ogrzewania (wylot gorącego powietrza w pobliżu biurka w miejscu pracy może wpływać na obrzęki nóg i uczucie ciężkości).
Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?
Zespół ciężkich nóg to dolegliwość, którą można zwalczać na różne sposoby – wybór najlepszej metody zależy od dokładnej diagnozy, jak również od indywidualnego stanu zdrowia. Kluczowa jest więc wizyta u flebologa, a także wykonanie badania obrazowego układu żylnego (USG doppler). Jeśli zajdzie taka konieczność, lekarz może zlecić także dodatkowe badania diagnostyczne i obrazowe.
Leczenie syndromu ciężkich nóg
Podstawą w leczeniu tej dolegliwości jest ustalenie przyczyny, która sprawia, że w ogóle dochodzi do zastoju krwi w kończynach dolnych oraz do uczucia ciężkości nóg. Jeśli to możliwe, należy wyeliminować ten czynnik lub przynajmniej zminimalizować jego oddziaływanie. Przykładowo: gdy przyczyną ciężkości nóg jest siedzący tryb życia, najlepszym rozwiązaniem będzie jego zmiana – przede wszystkim więcej ruchu.
Leczenie ciężkich nóg może wymagać zastosowania:
- Środków farmaceutycznych – zarówno tych przyjmowanych doustnie, jak i stosowanych miejscowo. Stosowane są preparaty z diosminą i hesperydyną, które minimalizują obrzęki. Z kolei farmaceutyki z heparyną mają działanie przeciwzakrzepowe. Stosowane bywają także produkty z rutyną i witaminą C, które uszczelniają ściany naczyń krwionośnych.
- Kompresjoterapii – najczęściej w formie podkolanówek, pończoch lub rajstop o stopniowanym ucisku, które w istotny sposób poprawiają krążenie w kończynach dolnych.
- Ćwiczeń – w początkowym etapie najlepiej, by odbywały się pod okiem fizjoterapeuty, ale nie brakuje także aktywności, jakie można wykonywać w domowym zaciszu. Ćwiczenia są dobierane do indywidualnej kondycji i stanu zdrowia. Ich celem jest zwiększenie poziomu aktywności oraz poprawa funkcjonowania układu żylnego.
- Zabiegów – wśród zabiegów na ciężkie nogi na największą uwagę zasługuje drenaż limfatyczny, który może być wykonywany ręcznie (przez fizjoterapeutę) lub pneumatycznie (przy pomocy urządzenia). Drenaż limfatyczny poprawia krążenie limfy, zmniejsza obrzęki kończyn dolnych oraz niweluje uczucie ciężkości nóg.
Czy syndromu ciężkich nóg można uniknąć?
Odpowiednia profilaktyka może uchronić kończyny dolne przed dolegliwościami lub przynajmniej zminimalizować ryzyko rozwinięcia się groźnych powikłań, jak zakrzepica żył głębokich. Co robić, a czego nie robić?
- Rzuć lub ogranicz palenie papierosów – nałóg ten radykalnie zwiększa ryzyko rozwoju zakrzepicy żylnej i w istotny sposób wpływa na układ krążenia.
- Dbaj o regularny ruch – nie musi to być koniecznie sport wyczynowy, ale choćby krótki spacer każdego dnia. Jeśli musisz spędzać wiele godzin w pracy w pozycji stojącej lub siedzącej, podczas przerw spaceruj lub odpoczywaj z uniesionymi nogami. Nie daj się zwieść uczuciu zmęczenia nóg – wejście po schodach będzie dla Twoich kończyn dolnych korzystniejsze niż przejażdżka windą.
- Odpoczywaj z uniesionymi nogami – na przykład podczas czytania książki lub w trakcie oglądania telewizji. Uniesienie kończyn dolnych niweluje ewentualne zastoje krwi.
- Zdrowo się odżywiaj – nadmiar tłuszczu w diecie nie sprzyja kondycji układu żylnego.
- Postaw na chłodny prysznic – unikaj gorących kąpieli, gdy odczuwasz ciężkość nóg. Chłodna woda zminimalizuje obrzęk oraz zniweluje uczucie ciężkości.
Jeśli, pomimo starań, zauważasz u siebie objawy zespołu ciężkich nóg, skonsultuj się z lekarzem!