Czym jest znamię Spitz?
Znamię Spitz to zmiana o charakterystycznych cechach histopatologicznych, które mogą wskazywać na rozwój czerniaka, ale nie muszą. Znamię tworzy się zwykle w wierzchnich warstwach skóry. Inne jej nazwy to: zmiana Spitz, czerniak młodzieńczy, nabłonkowe znamię komórkowe Reeda. Zmiana ta jednak nie zawsze oznacza rozwój choroby. Najczęściej tego rodzaju znamię pojawia się u dzieci i nastolatków. Wymienia się 3 rodzaje znamion Spitz:
- łagodne znamiona Spitz;
- zmiany pośrednie (atypowe guzy Spitz lub melanocytoma Spitz);
- złośliwy czerniak Spitz.
Większość osób ma na swoim ciele znamiona różnego pochodzenia i w większości nie stanowią one powodu do niepokoju. Znamię Spitz może wyglądać bardzo podobnie do czerniaka, ale u większości pacjentów nie jest symptomem choroby i nie powoduje zniszczeń w organizmie. Dopiero ostateczne uznanie znamienia za czerniaka powinno rozpocząć proces leczenia choroby. Znamię Spitz występuje zwykle pojedynczo i może być większe niż inne zmiany oraz przybrać ciemnobrązowy kolor. Większość osób uzna je za zwykły „pieprzyk”, który nie jest żadnym zagrożeniem. Warto jednak poddać zmianę Spitz badaniu histopatologicznemu, aby wykluczyć rozwój patologicznych komórek rakowych. Aby sprawdzić, jaki charakter ma dana zmiana, wysyła się próbkę z wyciętym fragmentem do laboratorium. Specjaliści potrafią zwykle szybko odróżnić znamię Spitz od czerniaka, jednak czasem wyniki badań są na tyle niejednoznaczne, że konieczne jest wykonanie dodatkowo np. biopsji węzłów chłonnych w najbliższej okolicy badanej zmiany.
Charakterystyka znamienia Spitz
Znamię Spitz najczęściej występuje pojedynczo na twarzy i ramionach. Może nie różnić się od innych zmian występujących na skórze, ale może być także od nich znacznie większe i ciemniejsze. Zwykle znamię Spitz ma mniej niż 1 cm (najczęściej <6mm), może być wypukłe i przyjmować barwę od różowej, przez brązową do ciemnobrązowej prawie czarnej. Zmiany mają zwykle kształt kopulasty, ale mogą być także płaskie lub polipowate. Najczęściej odnotowuje się występowanie zmian w kolorze różowym, cielistym, jasnobrązowym i ciemnobrązowym. Znamię to na tyle mocno może przypominać pozostałe na ciele, że jedynie badanie może pomóc w określeniu jego klinicznych właściwości. Znamię Spitz może pojawić się właściwie w każdym wieku, dlatego wszelkie pojawiające się zmiany o niepokojącym wyglądzie powinny skierować pacjenta do gabinetu dermatologa.
Jak bezpiecznie pozbyć się znamienia?
Zmiana Spitz praktycznie nie wymaga leczenia, ponieważ nie istnieje ryzyko, że z biegiem czasu zmieni się w czerniaka. Usunięcie znamienia może być jednak podyktowane względami estetycznymi. Warto zdecydować się na jego usunięcie, szczególnie jeśli występuje w bardzo widocznych miejscach np. na twarzy lub może uleć uszkodzeniu np. poprzez ocieranie przez bieliznę czy inne elementy garderoby. Najpierw jednak znamię musi zostać dokładnie przebadane i dopiero po tym specjalista dobierze odpowiednią metodę usunięcia zmiany. Ogólnie medycyna estetyczna oferuje 3 możliwości pozbycia się znamiona Spitz, które poprzedza konsultacja:
- Chirurgiczne usunięcie zmian skórnych – metoda ta polega na nacięciu miejsca wokół powstałej zmiany i usunięciu jej razem z podłożem. Po wycięciu zszywa się tkankę podskórną skórę. Usunięta zmiana zostaje poddana badaniu histopatologicznemu. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym poprzez podanie lidokainy. Pacjent praktycznie od razu po zabiegu może udać się do domu, stawić się na zdjęciu szwów i oczekiwać na wynik badania wyciętej zmiany.
- Radiochirurgiczne usunięcie zmian skórnych – jest to bardzo polecana metoda, która przynosi znakomite rezultaty. Do jej wykonania używa się specjalnego urządzenia, które wytwarza ciepło, dzięki czemu może posłużyć do krótkotrwałego, ale intensywnego podgrzewania skóry co doprowadza do zniszczenia zmiany. To małoinwazyjny zabieg, który nie pozostawia blizn.
- Laser frakcyjny CO2 – laseroterapia to bardzo skuteczna metoda w przypadku usuwania wszelkich zmian skórnych. Wiązka lasera frakcyjnego CO2 dociera do wnętrza tkanek niechcianej zmiany, a jej komórki, pochłaniając wiązkę światła, ulegają rozpadowi lub odcięciu. Laser pozwala na bardzo precyzyjne usunięcie znamion i szybkie zagojenie się rany.
Jak zapobiegać zmianom skórnym?
Najlepszym sposobem na zapobieganie powstawania zmian skórnych jest unikanie ekspozycji na słońce i promieniowanie UV. To samo dotyczy korzystania z solarium. Warto unikać słońca w godzinach 12:00 -14:00, kiedy występuje największe nasilenie promieniowania. Należy bezwzględnie stosować kremy przeciwsłoneczne z wysokim filtrem UV, najlepiej co najmniej SPF 50. Wychodząc na zewnątrz, warto smarować przede wszystkim twarz, ręce i dekolt najbardziej narażone na kontakt ze słońcem. Wszelkie zmiany na skórze warto dodatkowo zaklejać plastrem.